Η παιδική φτώχεια πληγώνει την Ελλάδα
Η τρέχουσα κοινωνική και οικονομική κατάσταση στην Ελλάδας, φαίνεται έχει αυξήσει σημαντικά τα ποσοστά της παιδικής φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΟΟΣΑ το ποσοστό της παιδικής φτώχειας ανέρχεται στο 18,9% στην Ελλάδα καταγράφοντας αύξηση δύο μονάδων σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα, ενώ το ποσοστό στον συνολικό πληθυσμό βρίσκεται στο 13,7%.
Η παιδική φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός σήμερα είναι δύο έννοιες άμεσα συνδεδεμένες, καθώς η φτώχεια θεωρείται συχνά ως κεντρική εκδήλωση του κοινωνικού αποκλεισμού. Είναι μία πολυσύνθετη έννοια που περιλαμβάνει μία διαδικασία αποξένωσης και περιθωριοποίησης τόσο από τον κοινωνικό όσο και από τον οικονομικό ιστό μίας χώρας. Οι δύσκολες συνθήκες διαβίωσης που αντιμετωπίζουν σήμερα τα παιδιά στην ελληνική κοινωνία λόγω των συνεπειών της οικονομικής κρίσης, οδηγούνται συχνά σε κοινωνικό αποκλεισμό.
Οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης, όπως η αύξηση της ανεργίας, οι περικοπές σε μισθούς, η αύξηση της φορολογίας και η συρρίκνωση των δαπανών κοινωνικής προστασίας, συντελούν στην φτωχοποίηση και στον κοινωνικό αποκλεισμό των παιδιών. Η παιδική φτώχεια δεν αφορά μόνο την έλλειψη χρημάτων, αφορά και την αδυναμία πρόσβασης σε κοινωνικές υπηρεσίες(υγεία, εκπαίδευση) και άλλων παραγόντων που βοηθούν στην επιβίωση, στην ανάπτυξη και στην κοινωνική ένταξη των παιδιών. Συγκεκριμένα, οι οικονομικές αντιξοότητες της οικογένειας μεταφέρονται στα παιδιά, με αποτέλεσμα όχι μόνο να μη μπορούν οι γονείς να καλύψουν τις βασικές ανάγκες των παιδιών τους, όπως τρόφιμα, ρούχα, στέγαση κτλ., αλλά αδυνατούν να καλύψουν την υγειονομική περίθαλψη τους, τις εκπαιδευτικές τους ανάγκες (μεταφορά μαθητών, τμήματα ένταξης, σχολικές βιβλιοθήκες, εκπαιδευτικές εκδρομές κ.α.) αλλά και τις πολιτιστικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες τους. Οι περιορισμένοι οικονομικοί πόροι είναι συχνά ο κύριος λόγος που τα παιδιά αναγκάζονται να διακόψουν το σχολείο προκειμένου να ενταχθούν στο εργατικό δυναμικό ή να υποστηρίξουν το νοικοκυριό, αυξάνοντας την συχνότητα της παιδικής εργασίας. Η εκπαίδευση αποτελεί το βασικό μοχλό κοινωνικοποίησης των παιδιών, ο οποίος βοηθάει στην κοινωνική ένταξή τους αλλά και να καταφέρουν να ξεφύγουν από τις συνθήκες φτώχειας. Έτσι, οι κοινωνικοοικονομικές αντιξοότητες της οικογένειας με τον χαμηλό προϋπολογισμό που διαθέτει, δεν επιτρέπουν στα παιδιά να απολαύσουν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, όπως την γνώση, την μόρφωση και την ψυχαγωγία.
Τα παιδιά συνιστούν μία πολύ ευάλωτη κοινωνική ομάδα, καθώς οι αρνητικές συνέπειες της φτώχειας μπορεί να τους ακολουθούν σε όλο το φάσμα την ζωής τους, σε αντίθεση με τα παιδιά που δεν γεννήθηκαν φτωχά, συμβάλλοντας παράλληλα στην διαγενεακή αναπαραγωγή των φαινομένων ανισότητας και της αποστέρησης. Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε συνθήκες φτώχειας είναι λιγότερο πιθανόν να αποκτήσουν δεξιότητες και δυνατότητες, ώστε να αποδράσουν από την φτώχεια και να συμβάλλουν στην γενική ευημερία της κοινωνίας.
Ο αρνητικός αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης, που κατευθύνεται προς τα παιδιά δεν αποτελεί μόνο το πιο αποκρουστικό πρόσωπο του, αλλά υποσκάπτει τις προοπτικές ανάπτυξης αλλά και την συνολική ευημερία της κοινωνίας. Τα παιδιά στερούνται βασικά δικαιώματα, όπως το δικαίωμα, για εκπαίδευση, υγεία, ψυχαγωγία, μόρφωση, ευημερία. Αυτές, οι αρνητικές επιπτώσεις της φτώχειας ή του κοινωνικού αποκλεισμού μπορούν να διαρκέσουν σε όλο το φάσμα της ζωής τους, για αυτό κρίνεται απαραίτητη η άμεση πραγματοποίηση ορθών πολιτικών επιλογών και δράσεων αλλά και μία αλλαγή στις κοινωνικές πολιτικές, όταν η οικονομική και η κοινωνική κρίση θέτει σε κίνδυνο ακόμη περισσότερες οικογένειες με παιδιά. Ενώ στην Ελλάδα έχουν πραγματοποιηθεί προσπάθειες για την καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας, το πρόβλημα παραμένει και διαιωνίζεται. Για αυτό υπάρχει η ανάγκη εφαρμογής προγραμμάτων και πρακτικών από τους υπευθύνους χάραξης πολιτικής και λήψης αποφάσεων για την αναχαίτιση του προβλήματος, συμβάλλοντας στην ευημερία και προστασία των παιδιών. Στην πράξη σημαίνει την παροχή περισσότερων πόρων για την βελτίωση της παιδικής μέριμνας και της εκπαίδευσης. Επίσης, η πρόσβαση σε κοινωνικές, πολιτιστικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες πρέπει να είναι προσιτές και προσβάσιμες για όλα τα παιδιά ανεξάρτητα από το οικονομικό τους υπόβαθρο. Η αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας όχι μόνο θα ενισχύσει τις οικογένειες με παιδιά αλλά θα συμβάλλει σε μία κουλτούρα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων βελτιώνοντας την κοινωνική συνοχή για όλη την κοινωνία μας.
