Αγαπηδάκη: «Με Τεχνητή Νοημοσύνη ο εντοπισμός μεταδοτικών νοσημάτων πριν την είσοδο στη χώρα»

«Το θέμα της κλιματικής κρίσης, αποτελεί κρίση δημόσιας υγείας, η οποία εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους, από κρούσματα σε τοπικό επίπεδο έως πιθανές πανδημίες», υπογράμμισε η αναπληρώτρια Υπουργού Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, κατά την εισήγησή της στη συζήτηση με θέμα «Βιώνοντας την Κλιματική Αλλαγή: Οι παρεμβάσεις και οι λύσεις». Η υπουργός αναφέρθηκε στο επιχειρησιακό σχέδιο του Υπουργείου Υγείας, τις σημαντικές εξελίξεις στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), τη σημασία του προγράμματος Προλαμβάνω αλλά και την ανάπτυξη εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης για την έγκαιρη ανίχνευση κρουσμάτων μεταδοτικών νοσημάτων.

Επιχειρησιακό σχέδιο του υπουργείου Υγείας

Μιλώντας για το επιχειρησιακό σχέδιο του Υπουργείου Υγείας, η υπουργός τόνισε ότι αναπτύσσονται δράσεις σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό επίπεδο και χρειάζεται να ενισχυθούν ακόμα περισσότερο σε διεθνές επίπεδο, αφού πλέον μιλάμε για global health (παγκόσμια υγεία) -«μια κρίση που υπάρχει αυτή τη στιγμή, ακόμα κι αν εκδηλώνεται σε μια μακρινή χώρα, μπορεί να μεταφερθεί μέσα σε λίγες ώρες ή μέρες στη χώρα μας και να προκαλέσει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα, όπως το ξέσπασμα μιας πανδημίας». Η κ. Αγαπηδάκη τόνισε την ανάγκη για δράσεις σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

«Μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης, έχουμε ενισχύσει το νέο σύστημα επιδημιολογικής επιτήρησης με νέα εργαλεία, νέες μεθόδους και ολοκληρωμένες διαδικασίες. Αυτό το σύστημα δεν παρακολουθεί μόνο τα κρούσματα, αλλά και τους παράγοντες που σχετίζονται με το περιβάλλον, όπως το έδαφος, το νερό και ο αέρας» ανέφερε η υπουργός, εξηγώντας πως όλα αυτά μπορούν να μετατραπούν σε πηγές κινδύνου. «Αυτό είναι το κρίσιμο σημείο που πρέπει να αντιμετωπίσουμε για να προστατεύσουμε την ανθρώπινη υγεία και να εξασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα» πρόσθεσε.

Σύμφωνα με την κ. Αγαπηδάκη, η πανδημία αποτέλεσε καμπανάκι για το πόσο γρήγορα μπορεί να λειτουργήσει το νέο σύστημα επιδημιολογικής επιτήρησης, το οποίο διαθέτει πολλά εργαλεία. «Υπάρχει ένα ολοκληρωμένο σύστημα ιχνηλάτησης και αντιμετώπισης που μας επιτρέπει να περιορίζουμε τις επιδημίες».

Η υπουργός αναφέρθηκε στην αναβάθμιση των εργαστηρίων δημόσιας υγείας, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες. «Τα κρούσματα, όπως τα βιολογικά δείγματα, αποστέλλονται στον ΕΟΔΥ για επαλήθευση. Αυτό είναι κρίσιμο, γιατί πολλά εργαστήρια, που δεν έχουν την εξειδίκευση ή τις δυνατότητες των εργαστηρίων δημόσιας υγείας, μπορεί να δώσουν ψευδώς θετικά ή ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα» δήλωσε.

Επενδύσεις στον ΕΟΔΥ

«Η πλημμύρα Daniel ήταν καμπανάκι. Ο ΕΟΔΥ έχει προσλάβει και εκπαιδεύσει επιδημιολόγους πεδίου, μια νέα ειδικότητα στη χώρα μας. Ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, κ. Χατζηχριστοδούλου, έχει κάνει εξαιρετική δουλειά σε αυτόν τον τομέα και αξίζει να το αναγνωρίσουμε» δήλωσε η υπουργός, χαρακτηρίζοντας τον ΕΟΔΥ στυλοβάτη της χώρας στα θέματα δημόσιας υγείας, τη βάση για τη διαχείριση κρίσεων.

Το σύστημα υγείας πλέον διαθέτει δεδομένα τόσο για τα μεταδοτικά νοσήματα όσο και για τα εμβόλια και τα μη μεταδοτικά νοσήματα. «Όλα αυτά, με τη χρήση διαφορετικών τεχνολογιών, ενσωματώνονται στο σύστημα επιδημιολογικής επιτήρησης, ιδιαίτερα για τα μεταδοτικά νοσήματα, το οποίο πρέπει να έχει άμεση απόκριση» εξήγησε. Με τα νέα εργαλεία Epidemic Intelligence, ανέφερε, «μπορούμε να εντοπίσουμε έγκαιρα ένα κρούσμα που μπορεί να εξελιχθεί σε μεγαλύτερο πρόβλημα, όπως σε επιδημία.

Η υπουργός αναφέρθηκε και στη χρηματοδότηση που εξασφάλισε ο ΕΟΔΥ τον Μάιο του 2024, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Collaborative Surveillance Network, κάτι που είναι πολύ σημαντικό «αφού μας επιτρέπει να αναπτύξουμε συστήματα, διαδικασίες και δίκτυα συνεργασίας, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο».

Αναφορικά με τη μικροβιακή αντοχή, η υπουργός μίλησε για ένα εν εξελίξει ευρωπαϊκό πρόγραμμα και, παράλληλα, τη συμμετοχή του ΕΟΔΥ στο πρόγραμμα EU-WISH, που αξιοποιεί την επιδημιολογική επιτήρηση των λυμάτων.

Η τεχνητή νοημοσύνη στη μάχη για τη δημόσια υγεία

Εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης αναπτύσσει το υπουργείο υγείας. «Δουλεύουμε ήδη πάνω σε ένα νέο σύστημα που θα μπορεί να εντοπίζει αυτόματα κρούσματα. Για παράδειγμα, αν εντοπιστεί ένα σοβαρό μεταδοτικό νόσημα, όπως ένα κρούσμα mpox σε μια πτήση, το σύστημα θα μπορεί να ενεργοποιεί άμεσα τη διαδικασία ιχνηλάτησης σε όλους τους επιβάτες. Καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό σε επίπεδο δημόσιας υγείας, πρόληψης και ελέγχου» ανέφερε η κ. Αγαπηδάκη.