Η συνθήκη της ήττας, το Σοβιετικό αίμα και ο ρόλος του Χόλιγουντ
Στις 8 προς 9 Μαΐου 1945 η ανώτατη γερμανική στρατιωτική ηγεσία υπέγραφε στο Βερολίνο την «άνευ όρων συνθηκολόγηση» απέναντι στους Συμμάχους βάζοντας τέλος στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ευρώπη. Έναν πόλεμο που είχε κοστίσει αναρίθμητες ζωές όχι μόνο στρατιωτών αλλά και κυρίως αμάχων, θυμάτων των ναζιστικών οραμάτων για παγκόσμια κυριαρχία. Ακόμη και στις διαδικασίες υπογραφής της συνθηκολόγησης, οι ηττημένοι Γερμανοί προσπάθησαν να διασπάσουν τη συμμαχία μεταξύ των δυτικών δυνάμεων και της Σοβιετικής Ένωσης, χωρίς να τα καταφέρουν. Εκείνη την εποχή, η συμβολή της Σοβιετικής Ένωσης στην αντιφασιστική νίκη ήταν αδιαμφισβήτητη.
Οι απώλειες των Σοβιετικών που υπερέβαιναν τα 20 εκατομμύρια ψυχές φανέρωναν με τον πιο δραματικό τρόπο τις θυσίες που χρειάστηκαν για να ηττηθεί ο φασισμός. Τα επόμενα χρόνια όμως, και καθώς η ανθρωπότητα έμπαινε στον Ψυχρό Πόλεμο, η συμβολή αυτή υποβαθμίστηκε. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, με το δυνατό όπλο του Χόλιγουντ, άλλαξε σε μεγάλο βαθμό την αντίληψη της παγκόσμιας κοινής γνώμης για τη συμβολή των Συμμάχων. Ως σήμα κατατεθέν της συμμαχικής νίκης αναδείχθηκε η συμμαχική απόβαση στις ακτές της Νορμανδίας, στις 6 Ιουνίου 1944, τρία χρόνια μετά τη ναζιστική επίθεση στη Σοβιετική Ένωση με την Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα.
Το 1941, ο Χίτλερ είχε συγκεντρώσει ένα εντυπωσιακό στρατό, αποτελούμενο από τρεις Ομάδες Στρατιών (Βορράς, Κέντρο, Νότος) και το Στρατό Νορβηγίας στα υπερβόρεια – 152 γερμανικές μεραρχίες συν 14 φινλανδικές μεραρχίες στο Βορρά και 14 μικρότερες ρουμανικές μεραρχίες στο Νότο. Ο αρχικός στόχος των Γερμανών δεν ήταν η κατάληψη ενός συγκεκριμένου στόχου αλλά η κυριολεκτική εξόντωση του Κόκκινου Στρατού και παραπλεύρως η βιολογική εξόντωση των κομματικών και κρατικών στελεχών με την ευρύτατη έννοια (που συμπεριελάμβανε όλους τους Εβραίους ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας).
Βαρύτατο τίμημα πλήρωσαν οι αιχμάλωτοι πολέμου καθώς τουλάχιστον 3.300.000 Σοβιετικοί στρατιώτες πέθαναν από την πείνα και τις κακουχίες στα χέρια της Βέρμαχτ ενώ άλλοι 3.000.000 στάλθηκαν στη Γερμανία ως σκλάβοι, με μικρό ποσοστό επιβίωσης.
Η γερμανική βαρβαρότητα είχε ως αποτέλεσμα τη γρήγορη αποξένωση του πληθυσμού, την ανάπτυξη του παρτιζάνικου αγώνα και φυσικά την ανάλογη απάντηση από τη μεριά των σοβιετικών δυνάμεων που αντιλήφθηκαν ότι μάχονταν έναν αγώνα, όπου η ήττα ισοδυναμούσε με αφανισμό.
Μέχρι τον τέλος του Ιουνίου 1941, σχεδόν 5.300.000 άνδρες κλήθηκαν από την εφεδρεία. Μέχρι τον Δεκέμβριο του 1941, οι Σοβιετικοί μπορούσαν να παρατάξουν 600 μεραρχίες, διπλάσιες απ’ ότι εκτιμούσαν οι Γερμανοί στην αρχή της επίθεσης.
Από τις 24 Ιουνίου, δημιουργήθηκε μια Επιτροπή Εκκένωσης για τη μεταφορά των βιομηχανικών εγκαταστάσεων ανατολικότερα, προς τα Ουράλια και τη Σιβηρία. Ήταν μια γιγαντιαία επιχείρηση μεταφοράς ολόκληρων εργοστασίων σε νέους κατάλληλους τόπους. Για τη μεταφορά μιας και μόνο μεταλλουργικής μονάδας από την περιοχή του Ντονμπάς προς τα Ουράλια χρειάστηκαν 8.000 βαγόνια. Συνολικά, μεταξύ Ιουλίου και Νοεμβρίου 1941, μεταφέρθηκαν 1.523 εργοστάσια, από τα οποία τα 1.360 είχαν σχέση με την πολεμική βιομηχανία.
Στις 28 Ιουλίου 1942, το ανώτατο επιτελείο εξέδωσε την περίφημη διαταγή «Ούτε βήμα πίσω!» διακηρύσσοντας πως περαιτέρω υποχώρηση ήταν αδύνατη. Όλες οι γερμανικές δυνάμεις σταδιακά προσανατολίστηκαν προς το Στάλινγκραντ. Στις 23 Αυγούστου, η 6η γερμανική Στρατιά πέρασε τον ποταμό Ντον και κατευθύνθηκε προς τον Βόλγα βορείως της πόλης. Την ίδια ημέρα, η γερμανική αεροπορία άρχισε να βομβαρδίζει το Στάλινγκραντ. Τις τελευταίες ημέρες του Αυγούστου, η 6η Στρατιά εισήλθε στα προάστια ανοίγοντας την αυλαία της μάχης.
Μέχρι τον Οκτώβριο οι αμυνόμενοι είχαν σχεδόν εξαντληθεί. Η 187η μεραρχία διετάχθη να κρατήσει με κάθε κόστος ένα εργοστάσιο στο μέτωπο του ποταμού. Μέσα σε τρεις μέρες, το 90% των ανδρών της είχε χαθεί.
Για άλλη μια φορά όμως, η στρατηγική συντήρησης μεγάλων εφεδρειών απέδωσε καρπούς. Στις 19 Νοεμβρίου, οι Σοβιετικοί εξαπόλυσαν αντεπίθεση με την επιχείρηση Ουρανός. Η 6η Στρατιά περικυκλώθηκε σε μια απελπισμένη μάχη έως τις 2 Φεβρουαρίου 1943 και την τελική της παράδοση, παρά τις αντίθετες διαταγές του Χίτλερ.
Το Στάλινγκραντ υπήρξε η καμπή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο γερμανικός κεραυνοβόλος πόλεμος σκόνταψε στη Μόσχα, έπεσε στο Στάλινγκραντ και θάφτηκε στο Κουρσκ. Η αντεπίθεση του Κόκκινου Στρατού θα σταματούσε μονάχα στη φωλιά του κτήνους, στο ναζιστικό Βερολίνο, και η σημαία της νίκης θα κυμάτιζε την Πρωτομαγιά του 1945 στο Ράιχσταγκ.
