Ημέρα της Γης | ευαισθητοποίηση σε περιβαλλοντικά θέματα – πώς καθιερώθηκε
Η Ημέρα της Γης αποτελεί μια ημερομηνία κατά την οποία διοργανώνονται εκδηλώσεις σε ολόκληρο τον κόσμο με στόχο την ευαισθητοποίηση σε περιβαλλοντικά θέματα. Συντονίζεται παγκοσμίως από το Δίκτυο Ημέρας της Γης (Earth Day Network) και εορτάζεται σε περισσότερες από 175 χώρες κάθε χρόνο. To 2009, τα Ηνωμένα Έθνη όρισαν τις 22 Απριλίου ως «Διεθνή Ημέρα της Μητέρας Γης». Η Ημέρα της Γης έχει προγραμματιστεί για τις 22 Απριλίου τουλάχιστον μέχρι το 2025.
Η έμπνευση του θεσμού αποδίδεται στον ακτιβιστή Τζον ΜακΚόννελλ το 1969 σε ένα Συνέδριο της UNESCO στο Σαν Φρανσίσκο. Εκδηλώσεις έλαβαν χώρα για πρώτη φορά στο Σαν Φρανσίσκο και άλλες πόλεις στις 21 Μαρτίου 1970, ημέρα της εαρινής ισημερίας στο Βόρειο Ημισφαίριο.
Πώς καθιερώθηκε η Ημέρα της Γης
Η Ημέρα της Γης καθιερώθηκε το 1970, στις ΗΠΑ, με πρωτοβουλία του γερουσιαστή Γκέιλορντ Νέλσον και σηματοδοτεί τη γένεση του σύγχρονου περιβαλλοντικού κινήματος. Σύντομα, εξαπλώθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο και σήμερα, γιορτάζεται σε περισσότερες από 190 χώρες σε όλο τον πλανήτη. Το Δίκτυο Ημέρας της Γης συντονίζει τις προσπάθειες.
Στα τέλη της δεκαετίας του ’60 και στις αρχές εκείνης του ’70, όταν ο γερουσιαστής Νέλσον πρότεινε την ιδέα για την Ημέρα της Γης, ο πλανήτης δεν είχε ακόμα, συνειδητοποιήσει τις συνέπειες της επέμβασης του ανθρώπου στο περιβάλλον. Ωστόσο, κάποιες συνειδήσεις είχαν αρχίσει να ξυπνούν.Μετά τον Ιανουάριο του 1969, παρακολουθώντας τις τραγικές συνέπειες της μεγαλύτερης πετρελαιοκηλίδας που είχε δημιουργηθεί ποτέ στις ΗΠΑ μέχρι εκείνη την ημέρα, στο κανάλι της Σάντα Μπάρμπαρα, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να πεθάνουν περισσότερα από 3,500 θαλάσσια πουλιά, καθώς και δελφίνια, φώκιες και θαλάσσιοι λέοντες, ο Νέλσον ανέλαβε δράση.
Ο Αμερικανός γερουσιαστής δημιούργησε μία ομάδα 85 ατόμων για να προωθήσουν την ιδέα μίας ημέρας για το περιβάλλον. Στις 22 Απριλίου 1970, 20 εκατομμύρια Αμερικανοί βγήκαν στους δρόμους, στα πάρκα και στις πλατείες, για να διαδηλώσουν υπέρ της βιώσιμης ανάπτυξης και της προστασίας του περιβάλλοντος.Μέχρι το τέλος της χρονιάς, είχε δημιουργηθεί η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ και είχε ψηφιστεί ο νόμος για καθαρό αέρα, καθαρό νερό και προστασία των απειλούμενων ειδών. “Πήραμε ένα ρίσκο, αλλά δούλεψε”, δήλωσε ο Νέλσον, ο οποίος τιμήθηκε με την ανώτατη διάκριση για πολίτη στις ΗΠΑ, το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας, το 1995.
Εξάλλου, η Ημέρα της Γης είχε ήδη γίνει επίσημα, παγκόσμιο κίνημα. Το 1990, ο Ντένις Χάις, ο οποίος συμμετείχε στην οργάνωση της πρώτης Ημέρας της Γης, το 1970, ανέλαβε την οργάνωσή της σε παγκόσμια κλίμακα, κινητοποιώντας 200 εκατομμύρια κόσμου σε 141 χώρες. Ως συνέπεια, το 1992, πραγματοποιήθηκε η ιστορική Σύνοδος Κορυφής του ΟΗΕ για το Περιβάλλον.
Σήμερα, η Ημέρα της Γης έχει φτάσει σε περισσότερες από 190 χώρες και γιορτάζεται από περισσότερους από 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους κάθε χρόνο, οι οποίοι στέλνουν το μήνυμα στις κυβερνήσεις και στους συνανθρώπους τους ότι η μάχη υπέρ του περιβάλλοντος είναι αναγκαία, η μάχη υπέρ του περιβάλλοντος είναι μάχη υπέρ του μέλλοντος της Γης. Και του δικού μας.
Προβολή βραβευμένου ντοκιμαντέρ
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Γης, την Πέμπτη, 22 Απριλίου, το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας σε συνεργασία με το Καναδικό Ινστιτούτο στην Ελλάδα, την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου και την Anemon Productions, σάς προσκαλούμε να απολαύσετε δωρεάν το βραβευμένο ντοκιμαντέρ του Λευτέρη Χαρίτου, «Dolphin Man», για τη ζωή του θρυλικού Γάλλου πρωταθλητή ελεύθερης κατάδυσης Jacques Mayol, που ενέπνευσε την ταινία Απέραντο Γαλάζιο. Το ντοκιμαντέρ είχε διακριθεί στα Βραβεία ΙΡΙΣ 2018, με τα βραβεία Καλύτερου Ντοκιμαντέρ και Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη.
Dolphin Man, του Λευτέρη Χαρίτου (2017)
Το 1988, η ταινία «Το Απέραντο Γαλάζιο», με ανεπανάληπτες υποβρύχιες σκηνές στα καταγάλανα νερά του Αιγαίου, έκοψε την ανάσα εκατομμυρίων θεατών ανά τον κόσμο και έκανε ξαφνικά διάσημο το πραγματικό πρόσωπο πίσω από τον ήρωα της ταινίας, τον Γάλλο πρωταθλητή ελεύθερης κατάδυσης Ζακ Μαγιόλ (Jacques Mayol).
«Η θάλασσα είναι η ερωμένη μου», δήλωσε ο Μαγιόλ στην πρεμιέρα της ταινίας στις Κάννες το 1988. «Το νερό, ο ωκεανός, είναι το φυσικό μας περιβάλλον». Ήταν το απόγειο μιας προσωπικής πορείας του Μαγιόλ, που έμελλε να αλλάξει ριζικά την πνευματική μας σχέση με τη θάλασσα.
Ο Μαγιόλ γεννήθηκε στην Σαγκάη το 1927, από Γάλλους γονείς. Ιάπωνες ψαράδες του έμαθαν τις βασικές αρχές της κατάδυσης κατά τη διάρκεια οικογενειακών διακοπών στο νησί Karatsu. Μέχρι την ηλικία των 30 ετών, ταξίδευε από χώρα σε χώρα, δουλειά σε δουλειά, χωρίς οποιαδήποτε δέσμευση. Η εμμονή του με τη θάλασσα ξεκίνησε μέσα από την επαφή με ένα δελφίνι, στο Seaquarium του Μαϊάμι όπου εργάστηκε σαν δύτης-εκπαιδευτής. «Αυτό το δελφίνι» είπε ο Μαγιόλ, «έστειλε ένα μήνυμα κατευθείαν στην ψυχή μου και άγγιξε την βαθύτερη ύπαρξή μου».
Την δεκαετία του 1960, ο Ζακ Μαγιόλ μετακόμισε στα Νησιά Caicos, όπου έβγαζε τα προς το ζην ψαρεύοντας αστακούς. Εκεί, ανακάλυψε ότι έχει ταλέντο στην άπνοια, και σε ηλικία 40 ετών, αποφάσισε να αμφισβήτει τον Ιταλό πρωταθλητή ελεύθερης κατάδυσης Enzo Maiorca, σπάζοντας το παγκόσμιο ρεκόρ στα 60 μέτρα.
Όμως ο Μαγιόλ είναι αποφασισμένος να πάει βαθύτερα. Η αναζήτησή του τον φέρνει στην Ελλάδα, όπου μελετάει την πανάρχαια κοινότητα των σφουγγαράδων στην Κάλυμνο και τη Σύμη. Ανακαλύπτει ότι για αιώνες, οι Δωδεκανήσιοι σφουγγαράδες βουτούσαν χωρίς κανένα καταδυτικό εξοπλισμό, με μόνο οδηγό μία πέτρα βάρους 15 κιλών δεμένη σε σχοινί, την «σκανταλόπετρα». Αυτή η πέτρα χρησίμευε στις καταδύσεις τους πότε ως τιμόνι και πότε ως φρένο, και οι σφουγγαράδες έφταναν μέχρι και σε βάθος 100 μέτρων. Ένας ειδικευμένος γυμνός δύτης μπορούσε να κρατήσει την αναπνοή του για πάνω από επτά λεπτά. Αν και οι γιατροί της εποχής επιμένουν ότι στα 100 μέτρα ο θώρακας οποιουδήποτε δύτη θα συντριβεί κάτω από την πίεση του νερού, ο Μαγιόλ πείθεται από τα επιτεύγματα των σφουγγαράδων ότι το ανθρώπινο σώμα είναι σε θέση να αντέξει την πίεση σε αυτά τα μεγάλα βάθη.
Τότε, ξεκινάει η δεκαετής κούρσα των όλο και μεγαλύτερων επιδόσεων μεταξύ του Έντζο Μαγιόρκα και του Ζακ Μαγιόλ, ενώ τα μέσα ενημέρωσης καταγράφουν τις μονομαχίες και εξάπτουν το ενδιαφέρον του κόσμου.
Όμως ο Μαγιόλ δεν είναι σαν τους άλλους δύτες ελεύθερης κατάδυσης. Εκτός από τους αθλητικούς αγώνες, δέχεται να γίνει ‘πειραματόζωο’ για μια ομάδα επιστημόνων δοκιμάζοντας τις αντοχές του στη Μεσόγειο και τις ψυχρές λίμνες των Άνδεων. Παράλληλα, μελετάει γιόγκα και τη φιλοσοφία του Ζεν στην Ινδία και την Ιαπωνία. Συνδυάζοντας αυτές τις αρχαίες ανατολικές παραδόσεις με εξαιρετικά προηγμένη τεχνολογία, φέρνει την επανάσταση στην ελεύθερη κατάδυση και προκρίνει πως η κατάδυση συνδέεται με ένα εσωτερικό ταξίδι, που μας φέρνει σε επαφή με την φύση και τον βαθύτερο εαυτό μας. Έτσι, ο Μαγιόλ μεταμορφώνεται σε έναν πρωτοπόρο ταχυδρόμο-αθλητή που δραματοποιεί τη σχέση μας με τη φύση μέσα από την κατάδυση σε ακραία βάθη. Όταν το 1976, φτάνει πρώτος τα 100 μέτρα, έχει ήδη γίνει σύμβολο μιας γενιάς που λαχτάρα να επανασυνδεθεί με ένα χαμένο παράδεισο.
Το ντοκιμαντέρ, σε σκηνοθεσία του Λευτέρη Χαρίτου, μάς ταξιδεύει στη ζωή του Ζακ Μαγιόλ, ανακαλύπτοντας τις σκέψεις, την εμπειρία και τις εσωτερικές συγκρούσεις του. Παράλληλα, η ταινία είναι ένα βιωματικό ταξίδι μέσα στο νερό, που μεταφέρει την ομορφιά που ο Μαγιόλ είδε στη θάλασσα, το επείγον μήνυμά του για την προστασία της αλλά και την εμπειρία της επανασύνδεσης του ανθρώπου με το υγρό στοιχείο.
Από την Κάρπαθο ως τις Μπαχάμες και από την Έλμπα της Ιταλίας ως την Ινδία και την Ιαπωνία, ο θεατής ανακαλύπτει τα μέρη που πρωταγωνίστησαν στη ζωή του Μαγιόλ και σπάνια φιλμ γυρισμένα από του πρωτοπόρους φωτογράφους του υποθαλάσσιου κόσμου. Παράλληλα, συνεντεύξεις με την οικογένεια του, κοντινούς του φίλους, τους συντελεστές της ταινίας Απέραντο Γαλάζιο και με τους ‘κληρονόμους’ του, όπως οι παγκόσμιοι πρωταθλητές κατάδυσης William Trubridge και Umberto Pelizzari, η ταινία διερευνά το όραμα αυτού του πολυδιάστατου χαρακτήρα και την αναζήτηση μιας νέας συνείδησης για τη σχέση μας με την θάλασσα.
Σε παραγωγή της εταιρείας Anemon, και με αφηγητή τον Ζαν-Μαρκ Μπαρ, τον ηθοποιού που υποδύθηκε τον Μαγιόλ στο Απέραντο Γαλάζιο, το ντοκιμαντέρ είναι μια συμπαραγωγή μεταξύ Ελλάδας (EKK και EΡT), Γαλλίας (ARTE, CNC, Region Pays de la Loire), Καναδά (Knowledge, TVO, Canal D, Canada Media Fund, OMDC), Ιαπωνίας (WOWOW), Ιταλίας (Sicilian Film Commission), με τη συμμετοχή των καναλιών SVT-Σουηδία, RTS-Ελβετία, DBS-Ισραήλ και CYBC-Κύπρος, με την υποστήριξη του προγράμματος Creative Europe της Ε.Ε., των κινηματογραφικών φακών Angénieux και της ΑΝΕΚ.
H ταινία θα φιλοξενηθεί και θα προβάλλεται ΔΩΡΕΑΝ στην ειδικά διαμορφωμένη ψηφιακή πλατφόρμα του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας online.aiff.gr, με την υποστήριξη του Καναδικού Ινστιτούτου στην Ελλάδα και την παραχώρηση της εταιρίας παραγωγής Anemon Productions.
Πληροφορίες Προβολής και Προκράτηση Δωρεάν Εισιτηρίων:
Η προβολή της ταινίας θα είναι διαθέσιμη για ένα 24ωρο, την Πέμπτη, 22 Απριλίου 2021, από τις 00.01 πμ και έως τα μεσάνυχτα, 23.59 (μετά τις 00.00 θα αποσυρθεί) για περιορισμένο αριθμό προβολών.
Δημιουργήστε έναν λογαριασμό στην πλατφόρμα και εξασφαλίστε με προκράτηση το δωρεάν εισιτήριό σας από σήμερα στην αρχική σελίδα της πλατφόρμας online.aiff.gr.
