Πανευρωπαϊκοί περιορισμοί στις βραχυχρόνιες μισθώσεις | τι αλλάζει για Ελλάδα και πλατφόρμες

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζεται να παρουσιάσει εντός των επόμενων εβδομάδων μια ενιαία νομοθετική πρόταση που θα ρυθμίζει τις βραχυχρόνιες μισθώσεις (Short-Term Rentals) σε όλα τα κράτη-μέλη, στο πλαίσιο της στρατηγικής της για «προσβάσιμη στέγαση» (affordable housing).

Το θέμα συζητήθηκε σε ειδική ακρόαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με τίτλο «Tourism, Short-Term Rentals and Housing Affordability: Balancing Economic Growth with Housing Accessibility in Europe», όπου βουλευτές, εμπειρογνώμονες και εκπρόσωποι τουριστικών οργανισμών ανέδειξαν τη σύγκρουση μεταξύ τουριστικής ανάπτυξης και στεγαστικής επάρκειας.

Η κίνηση αυτή σηματοδοτεί για πρώτη φορά την πρόθεση της ΕΕ να δημιουργήσει κοινό πλαίσιο ρύθμισης για πλατφόρμες όπως Airbnb, Booking.com, Vrbo και άλλες, με στόχο την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της ανεξέλεγκτης αύξησης των βραχυχρόνιων μισθώσεων στις τιμές ακινήτων και στα ενοίκια σε πόλεις όπως η Βαρκελώνη, το Παρίσι, η Λισαβόνα και το Άμστερνταμ.

Γιατί είναι σημαντικό για τον κλάδο

Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί σημείο καμπής για την αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων στην Ευρώπη. Μέχρι σήμερα, η ρύθμιση του τομέα ήταν υπόθεση των εθνικών ή τοπικών αρχών – κάτι που δημιούργησε ένα μωσαϊκό αντικρουόμενων κανόνων. Τώρα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιχειρεί να θέσει ενιαίους κανόνες που θα ισχύουν παντού.

Για τις ίδιες τις πλατφόρμες, αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστεί να προσαρμοστούν σε οριζόντιες υποχρεώσεις συμμόρφωσης, όπως κοινά συστήματα καταγραφής, υποχρέωση κοινοποίησης δεδομένων στις αρχές και αυστηρότερους ελέγχους νομιμότητας.

Οι επιχειρηματίες και οι διαχειριστές ακινήτων βρίσκονται σε κατάσταση αναμονής. Εάν η ΕΕ συνδέσει τις βραχυχρόνιες μισθώσεις με τη στεγαστική κρίση, είναι πιθανό να υπάρξουν περιορισμοί στη διάρκεια ή στη γεωγραφική διάσταση των καταχωρίσεων. Αυτό θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά τον τρόπο λειτουργίας της αγοράς – ειδικά σε πόλεις όπου η τουριστική πίεση είναι ήδη μεγάλη.

Όπως σημείωσε ευρωπαίος αξιωματούχος κατά τη διάρκεια της ακρόασης, «η ανάπτυξη των βραχυχρόνιων μισθώσεων ήταν ευλογία για τον τουρισμό, αλλά κατάρα για τους κατοίκους που βλέπουν τα ενοίκια να εκτοξεύονται».

Ποιες είναι οι βασικές πτυχές του σχεδίου

1. Περιορισμοί ζώνης και διάρκειας
Οι νέοι κανόνες αναμένεται να δώσουν στα κράτη-μέλη τη δυνατότητα να ορίζουν συγκεκριμένες περιοχές όπου θα επιτρέπονται ή θα περιορίζονται οι βραχυχρόνιες μισθώσεις. Παράλληλα, εξετάζεται το ενδεχόμενο να μπει «πλαφόν» στις ημέρες που ένα ακίνητο μπορεί να ενοικιαστεί μέσα στο έτος.

2. Υποχρεωτική καταχώρηση και μοναδικός αριθμός αδείας
Όλα τα ακίνητα που προσφέρονται για βραχυχρόνια μίσθωση θα πρέπει να διαθέτουν έναν μοναδικό αριθμό εγγραφής, ώστε να είναι εύκολο για τις Αρχές να ελέγχουν ποιοι ιδιοκτήτες δραστηριοποιούνται νόμιμα.

3. Δεδομένα και διαφάνεια
Οι πλατφόρμες θα υποχρεωθούν να διαμοιράζονται με τις Αρχές δεδομένα σχετικά με τον αριθμό των διανυκτερεύσεων, τον τύπο ακινήτου και τον ιδιοκτήτη. Πρόκειται για ένα μέτρο – τομή, καθώς μέχρι σήμερα η πρόσβαση των δήμων στα στοιχεία αυτά ήταν περιορισμένη ή ανύπαρκτη.

4. Κοινωνικός αντίκτυπος
Η ΕΕ θέλει να επιτύχει μια ισορροπία μεταξύ οικονομικού οφέλους και κοινωνικής δικαιοσύνης. Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις προσφέρουν εισόδημα σε χιλιάδες νοικοκυριά, αλλά ταυτόχρονα συμβάλλουν στην εκτόξευση των ενοικίων σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Το ζητούμενο είναι να διασφαλιστεί ότι ο τουρισμός δεν θα εκτοπίζει τους κατοίκους.

Τι σημαίνει για την ελληνική αγορά

Η Ελλάδα, με την έντονη τουριστική εξάρτηση και την εκρηκτική ανάπτυξη των βραχυχρόνιων μισθώσεων την τελευταία δεκαετία, δεν μπορεί να μείνει εκτός αυτού του διαλόγου.

Το ευρωπαϊκό πλαίσιο αναμένεται να επιβάλει νέες υποχρεώσεις συμμόρφωσης στους Έλληνες ιδιοκτήτες και διαχειριστές ακινήτων, πιθανόν επηρεάζοντας και τις ήδη υπάρχουσες ρυθμίσεις της ΑΑΔΕ και του Μητρώου Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής.

Ιδιαίτερα σε τουριστικούς προορισμούς όπως η Σαντορίνη, η Μύκονος και η Κρήτη, όπου η πίεση στη μακροχρόνια στέγη είναι πλέον έντονη, ενδέχεται να εφαρμοστούν περιορισμοί τύπου “ζωνών κορεσμού” – ένα μοντέλο που ήδη δοκιμάζεται σε Ισπανία και Πορτογαλία.

Από την άλλη πλευρά, οι επαγγελματίες του κλάδου (εταιρείες διαχείρισης, PMS, revenue managers, data analysts) μπορεί να επωφεληθούν, καθώς το νέο καθεστώς θα απαιτήσει μεγαλύτερη επαγγελματικοποίηση και διαφάνεια.

Η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να προηγηθεί της νομοθεσίας, θέτοντας κανόνες που θα διασφαλίζουν τόσο την τουριστική ανταγωνιστικότητα όσο και τη στεγαστική βιωσιμότητα. Όπως σχολίασε ευρωπαϊκή πηγή, «όσοι οργανώσουν την αγορά τους πρώτοι, θα είναι αυτοί που θα αντέξουν στον νέο ευρωπαϊκό χάρτη των βραχυχρόνιων μισθώσεων».

Πηγή: bnbnews.gr