Ελληνική οικονομία | οι επιπτώσεις από τους δασμούς Τραμπ

Ο προβληματισμός και η ανησυχία εντείνονται στην ελληνική αγορά, ιδιαίτερα σε κλάδους με εξαγωγική δραστηριότητα προς τις ΗΠΑ, εξαιτίας της απειλής του Τραμπ να επιβάλει δασμούς 30% στα ευρωπαϊκά προϊόντα.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το 2024 οι ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ ανήλθαν περίπου στα 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ, καλύπτοντας το 4,9% του συνολικού εξαγωγικού μας κύκλου. Οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ σημείωσαν αύξηση 13,9% σε σχέση με το 2023 και 20,7% σε σύγκριση με το 2020, γεγονός που καθιστά την πιθανή επιβολή δασμών ακόμα πιο ανησυχητική για το μέλλον των ελληνικών εξαγωγών.

Οι πιθανές απώλειες για τις ελληνικές εξαγωγές

«Με δασμό 30%, οι ελληνικές εξαγωγές σε τρόφιμα, ποτά, φάρμακα και βιομηχανικά προϊόντα θα αντιμετωπίσουν αυξημένο κόστος, πιθανώς μειώνοντας τις εξαγωγές κατά 20-25% και με απώλειες τουλάχιστον 0,5 δισ. δολάρια. Αυτό θα μετατρέψει το ελληνικό εμπορικό πλεόνασμα σε έλλειμμα, πλήττοντας ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις, ιδίως τις μικρομεσαίες» σύμφωνα με το ΕΒΕΠ.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως σημειώνει, στο σενάριο της απειλής δασμών 30%, το πρόσθετο κόστος για τις συνολικές εξαγωγές μπορεί να ξεπεράσει τα 150 δισ. ευρώ ετησίως, αν εφαρμοστούν καθολικά στα 532 δισ. ευρώ, με το πραγματικό πλήγμα να διαφέρει ανά κλάδο. Αρκετές επιχειρήσεις, εκτιμά το ΕΒΕΠ, θα μετακυλήσουν το κόστος στους καταναλωτές, ειδικά σε φάρμακα και μηχανήματα και άλλες σε εξαγωγές οίνου, αγροτικών προϊόντων και αυτοκινήτων μπορεί να χάσουν μερίδιο αγοράς λόγω αυξημένης τελικής τιμής.

Μια εναλλακτική εκτίμηση, με την υπόθεση πτώσης της ζήτησης 15-25% λόγω δασμών, μειώνει τις πωλήσεις από 100 έως 130 δισ. ευρώ και προσθέτει δαπάνες από τις απώλειες του μεριδίου της αγοράς.

«Η τρέχουσα κατάσταση δείχνει πως τα περιθώρια στενεύουν, ενώ η ανακοίνωση για εφαρμογή 30% δασμών, από 1η Αυγούστου 2025, θέτει ουσιαστική πίεση και αυξάνει τον κίνδυνο εμπορικού πολέμου» σημειώνει ο κ. Βασίλης Κορκίδης. «Η ΕΕ προσπαθεί να κερδίσει χρόνο για συμφωνία έως τις 31/7, που θα υπάρξει εξέταση των δικαστικών αποφάσεων για τους δασμούς IEEPA. Όλοι θέλουμε και ελπίζουμε πως, παρά τις δυσκολίες που προέκυψαν, η ΕΕ θα επιτύχει τελικά μια επωφελή εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ για το σύνολο των 27 χωρών» προσθέτει.

Ποια ελληνικά προϊόντα επηρεάζονται

«Αυτή η απόφαση, εάν τεθεί σε εφαρμογή, δημιουργεί σοβαρές προκλήσεις για την ελληνική επιχειρηματικότητα και την ευρωπαϊκή οικονομία συνολικά. Αποτελεί άμεσο πλήγμα για τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις και πλήττει ευθέως τη διεθνή ανταγωνιστικότητα κρίσιμων κλάδων της ελληνικής οικονομίας, ιδιαίτερα του αγροδιατροφικού τομέα» σημειώνει από την πλευρά του ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών, κ. Γιάννης Μπρατάκος.

Όπως εξηγεί, οι ΗΠΑ Αποτελούν μία από τις πιο δυναμικές αγορές για τα ελληνικά προϊόντα, με εξαγωγές οι οποίες περιλαμβάνουν προϊόντα υψηλής ποιότητας και προστιθέμενης αξίας, όπως το ελαιόλαδο, οι βρώσιμες ελιές, το κρασί και τα γαλακτοκομικά. «Ο ανταγωνισμός από τρίτες χώρες – που δεν υπόκεινται σε αντίστοιχους δασμούς – αναμένεται να ενταθεί, με άμεσες απώλειες για τα μερίδια αγοράς των ελληνικών προϊόντων, ειδικά σε κατηγορίες όπου το κριτήριο της τιμής είναι καθοριστικό. Παράλληλα, δημιουργείται έντονος προβληματισμός στους εισαγωγείς των ΗΠΑ, οι οποίοι αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ρευστότητας και ήδη αναπροσαρμόζουν τις εμπορικές τους επιλογές» σημειώνει ο κ. Μπρατάκος.

Το ΕΒΕΑ υπογραμμίζει τη σημασία της ψυχραιμίας, της αναμονής και της συνέχισης της διμερούς διαπραγμάτευσης. «Θεωρώ πιθανό ότι θα υπάρξουν επιμέρους διαπραγματεύσεις μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ απευθείας με τις ΗΠΑ, έτσι ώστε να εξαιρεθούν συγκεκριμένα προϊόντα από την επιβολή δασμών, όπως έχει συμβεί και στο παρελθόν με πολλά ελληνικά προϊόντα, όπως το λάδι και η φέτα» εκτιμά ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ.

«Καμπανάκι» και για το κρασί

Τον κώδωνα του κινδύνου για τον ενδεχόμενο αποκλεισμό του κρασιού από τη συμφωνία ΕΕ-ΗΠΑ κρούουν και οι οινοπαραγωγικές εταιρείες.

«Είμαστε βαθιά ανήσυχοι για τον πιθανό αποκλεισμό του κρασιού από τον κατάλογο των ευαίσθητων προϊόντων που περιλαμβάνονται στο πακέτο συμφωνίας», δήλωσε ο Στέλλιος Μπουτάρης, Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου.

«Ο Ευρωπαϊκός αμπελοοινικός τομέας διανύει ήδη μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο και η οριστική καθιέρωση ενός δασμού ad valorem θα επιδεινώσει αυτή την κρίση και θα βλάψει χιλιάδες οινοποιεία και αμπελουργούς σε όλη την ΕΕ και φυσικά στην Ελλάδα. Ως εκ τούτου, καλούμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διασφαλίσει ότι το κρασί θα παραμείνει αναπόσπαστο μέρος του πακέτου διαπραγμάτευσης με την κυβέρνηση των ΗΠΑ» όπως σημειώνει.

Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Ελληνικού Οίνου, οι ΗΠΑ παραμένουν ο μεγαλύτερος προορισμός εξαγωγών για τα κρασιά της ΕΕ, αντιπροσωπεύοντας το 27% των εξαγωγών κρασιού της ΕΕ σε αξία και το 21% σε όγκο. Ειδικότερα για το ελληνικό κρασί, οι ΗΠΑ αποτελούν την δεύτερη πιο σημαντική αγορά με 19% της αξίας των συνολικών εξαγωγών, καθιστώντας την αγορά των ΗΠΑ θεμελιώδη για την οικονομική βιωσιμότητα του οινοπαραγωγικού τομέα της Ελλάδας και των αγροτικών κοινοτήτων που αυτός συντηρεί.

Όπως επισημάινεται, η ζημιά που έχει προκληθεί στις πωλήσεις των ευρωπαϊκών κρασιών από τον περασμένο Απρίλιο οπότε επιβλήθηκε δασμός εισαγωγής 10% στις ΗΠΑ εκτιμάται σε περίπου 12%. Εάν ο δασμός των ΗΠΑ οριζόταν στο εύρος 17-20%, και λαμβάνοντας υπόψη την τρέχουσα συναλλαγματική ισοτιμία – η αξία του δολαρίου ΗΠΑ ήδη έχει μειωθεί κατά 15% σε σύγκριση με το ευρώ – η εκτιμώμενη ζημία θα έφτανε το 30%.