ΒΟΑΚ | προχωρά η προαίρεση «Κίσαμος – Χανιά» της σύμβασης παραχώρησης

Ωριμάζει σταδιακά η προαίρεση στο έργο παραχώρησης του Βορείου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), Χανιά – Ηράκλειο, δηλαδή τα 30,4 χιλ. του τμήματος Κίσαμος – Χανιά.

Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε έως τις 9 Σεπτεμβρίου 2025 η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) για το έργο «Μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση του ΒΟΑΚ στο τμήμα Κίσαμος – Χανιά».

Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το έργο «ΜΕΛΕΤΗ, ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ, ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ, ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ, ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΒΟΑΚ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΚΙΣΑΜΟΣ-ΧΑΝΙΑ» είναι αναγκαία προκειμένου να ενεργοποιηθεί η προαίρεση των 30,4 χλμ. από την Κίσαμο έως τα Χανιά που «κουμπώνει» στο βασικό «κομμάτι» του οδικού άξονα Χανιά – Ηράκλειο (157 χλμ.), που θα υλοποιηθεί μέσω σύμβασης παραχώρησης (διάρκεια 35 έτη, εκ των οποίων τα 5 αφορούν την Περίοδο Μελετών και Κατασκευών), ύψους σχεδόν 2 δισ. ευρώ με επενδυτή – παραχωρησιούχο τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (Δικταίον Παραχωρήσεις).

Όπως σημειώνεται στη ΜΠΕ, η αρχή του τμήματος ευρίσκεται στο πέρας του προβλεπόμενου Ισόπεδου Κόμβου Καλουδιανών στην είσοδο της πόλεως του Κίσαμου και το τέλος αυτού στον υφιστάμενο Ανισόπεδο Κόμβο Βαμβακόπουλου.

Το έργο αφορά σε οδικό άξονα μήκους περί τα 30,4 km, συνοδό παράπλευρο οδικό δίκτυο εξυπηρέτησης, κατασκευή γεφυρών, σηράγγων, ανισόπεδων κόμβων, Κέντρων Ελέγχου Σηράγγων (ΚΕΣ), Κέντρου Λειτουργίας και Συντήρησης και κατασκευή Σταθμού Εξυπηρέτησης επιβατών (ΣΕΑ). Στα τεχνικά χαρακτηριστικά περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, 6 Ανισόπεδοι κόμβοι, 1 Ισόπεδος Κόμβος, 10 γέφυρες μέγιστου μήκους 214,2 m, 2 σήραγγες συνολικού μήκους (2 κλάδων) περί τα 1.430 m, ένα ημιστέγαστρο μήκους 80 m, 41 Ανισόπεδες Διαβάσεις (34 Κάτω Διαβάσεις και 7 Άνω) 71 οχετοί (σωληνωτοί και κιβωτοειδούς διατομής) διαφόρων διαστάσεων, 36 έργα αντιστήριξης (τοίχοι/ πασσαλότοιχοι) συνολικού μήκους περί τα 8km μέγιστους ύψους 17.5 m κ.α.

Οι υφιστάμενοι ανισόπεδοι κόμβοι διατηρούνται ως προς τη θέση τους με τροποποιήσεις της μορφής τους ώστε είτε να ικανοποιηθεί το κανονιστικό πλαίσιο είτε να εξυπηρετούνται καλύτερα οι κυκλοφοριακές ανάγκες. Ειδικά στην περιοχή του κόμβου Νωπηγείων έχει ληφθεί υπόψη η ύπαρξη αρχαιολογικού χώρου σε άμεση γειτνίαση με τον υφιστάμενο ΒΟΑΚ.

Όπως σημειώνεται στο πλαίσιο της διαβούλευσης η σκοπιμότητα υλοποίησης του Κίσαμος – Χανιά συνδέεται με το γεγονός ότι ο υφιστάμενος δρόμος, ιδίως κατά τους θερινούς μήνες, εμφανίζει προβλήματα κορεσμού με επιπτώσεις στην εξυπηρέτηση της κυκλοφορίας και την οδική ασφάλεια, αλλά και σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις (αυξημένες αέριες εκπομπές καυσαερίων από τη λειτουργία των οχημάτων με πρώτη ή δεύτερη ταχύτητα).

Επιπλέον, η κατασκευή και λειτουργία του νέου ΒΟΑΚ θα εξασφαλίσει την καλύτερη δυνατή πρόσβαση στα λιμάνια, τα αεροδρόμια, τις τουριστικές και βιομηχανικές υποδομές της Κρήτης. Η προβλεπόμενη μέση ταχύτητα είναι 89 χλμ/ώρα. Σύμφωνα με την προτεινόμενη λύση, η χάραξη του νέου αυτοκινητόδρομου κατά τμήματα είτε συμπίπτει ή κινείται παράλληλα και σε εγγύτητα με τη χάραξη του υφιστάμενου ΒΟΑΚ, είτε χωροθετείται εκτός του υφιστάμενου ΒΟΑΚ.

Συγκεκριμένα, περίπου το 69% του μήκους του νέου οδικού άξονα κατασκευάζεται με ενσωμάτωση του υφιστάμενου ΒΟΑΚ, ενώ το υπόλοιπο 31% χωροθετείται εκτός και ανεξάρτητα αυτού. Αυτό σημαίνει ότι κατά την κατασκευή των έργων θα απαιτηθούν μέτρα αποκατάστασης της κυκλοφορίας στον υφιστάμενο ΒΟΑΚ.

Το συνολικό κατασκευαστικό αντικείμενο της σύμβασης παραχώρησης (συμπεριλαμβανομένης της προαίρεσης δηλαδή για τα 157 χιλ. συν τα 30,4 χιλ.) είναι ύψους 1,75 δις. Βάσει των συμβατικών κειμένων η χρηματοδότηση της παραχώρησης προέρχεται από τρεις διαφορετικές πηγές:

• Ο ΓΕΚ Τέρνα υποχρεούται να επενδύσει συνολικά 219,3 εκατ. Με την προαίρεση το ποσό για τον παραχωρησιούχο αυξάνεται σε 243,5 εκατ. ευρώ.
• Η χρηματοδοτική συμβολή του δημοσίου ανέρχεται σε 693 εκατ. Με την προαίρεση θα αυξηθεί κατά 99 εκατ. ευρώ.
• Τα δάνεια που θα λάβει ο παραχωρησιούχος από Εμπορικές Τράπεζες ανέρχονται σε 971,8 εκατ. ευρώ και με την προαίρεση 1,079 δισ. ευρώ.