Βασίλης Διγαλάκης(*): «Το μέλλον χτυπά την πόρτα της Ευρώπης και της Ελλάδας»
Ο κόσμος, όπως διαμορφώθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλάζει ραγδαία. Το βλέπουμε γύρω μας παντού: στις αλλαγές στο κλίμα και το περιβάλλον, στις γεωπολιτικές εξελίξεις, στην οικονομία, στην εργασία.
Τα χρόνια που θα ακολουθήσουν, οι αλλαγές αυτές θα γίνουν ακόμα ταχύτερες και θα έχουν ακόμα μεγαλύτερο αντίκτυπο στον τρόπο που ζούμε και μεγαλώνουμε τα παιδιά μας.
Τρεις είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε.
Η πρώτη, αφορά την αντιστροφή της υποβάθμισης του περιβάλλοντος, την αντιστροφή της εξάντλησης των φυσικών πόρων και της κλιματικής αλλαγής. Βιώσαμε πολύ έντονα, φέτος, στη χώρα μας τα αποτελέσματα της αλόγιστης σχέσης μας με το περιβάλλον.
Η δεύτερη, είναι να αντιμετωπιστεί ο αντίκτυπος της αυξημένης χρήσης της τεχνολογίας και του αυτοματισμού στην αγορά εργασίας και στη βιομηχανία. Οι νέες τεχνολογίες θα μετασχηματίσουν την παραγωγή, τις μετακινήσεις, την εργασία. Θα έρθουν αλλαγές σε κάθε πτυχή της κοινωνικής οργάνωσης, όπως η εκπαίδευση, τα ασφαλιστικά συστήματα, οι μετακινήσεις.
Η τρίτη, αφορά τη γήρανση του ευρωπαϊκού πληθυσμού. Η Ελλάδα κατέχει, δυστυχώς, τα πρωτεία της πληθυσμιακής συρρίκνωσης: οι προβλέψεις για το 2050 είναι ότι ο πληθυσμός της χώρας θα είναι κάτω από 9 εκατομμύρια ενώ ο εν δυνάμει ενεργός πληθυσμός (20-69 ετών) θα μειωθεί από τα 7 εκατομμύρια που είναι σήμερα σε 5 εκατομμύρια. Στο πλαίσιο αυτό, η ανησυχία για την επίδραση που έχει η μαζική μετανάστευση στον κοινωνικό και πολιτισμικό χαρακτήρα της Ευρώπης γίνεται ακόμα πιο έντονη.
Οι προκλήσεις αυτές ξυπνούν, σε μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας, αντανακλαστικά που μπορεί εύκολα να οδηγήσουν σε λάθη.
Ο λαϊκισμός καλλιεργεί προσδοκίες ότι υπάρχουν εύκολες λύσεις. Ότι τα πράγματα θα διορθωθούν αν επιστρέψουμε μισό αιώνα πίσω. Τα πρόσφατα παραδείγματα του BREXIT και του παρ’ ολίγον ελληνικού GREXIT, είναι ίσως τα πιο χαρακτηριστικά. Ο βρετανικός λαός, παρασυρμένος από μία αποικιακή φαντασίωση που δεν έχει καμία τύχη στον σύγχρονο κόσμο, οδηγήθηκε σε μια λάθος απόφαση που τον έχει φέρει αντιμέτωπο με την χειρότερη στιγμή της ιστορίας του. Αν μία χώρα που ανήκει στις μεγάλες παγκόσμιες οικονομίες στέκεται τόσο αμήχανη μπροστά στην πραγματικότητα, μπορούμε όλοι να φανταστούμε ποια τύχη θα είχε η Ελλάδα, αν οι ανεύθυνοι χειρισμοί του κ. Τσίπρα το 2015 μας είχαν οδηγήσει στην έξοδο από την Ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
*Βασίλης Διγαλάκης
Καθηγητής Η.Μ.Μ.Υ. & π. Πρύτανης Πολυτεχνείου Κρήτης
Τηλέφωνο:+30 28210 37226, Fax: +30 28210 37542
email: vas@telecom.tuc.gr