«Συμπεριφέρεται έτσι για να κερδίσει την προσοχή μου» |ισχύει;

Μία φράση κλισέ που έρχεται για να περιγράψει πολλές από τις συμπεριφορές που εκνευρίζουν, κουράζουν κι ανησυχούν τους ενήλικες που φροντίζουν, παιδαγωγούν και καθοδηγούν παιδιά.

Τα ερευνητικά δεδομένα έρχονται να καταρρίψουν τη φράση αυτή και μάλιστα μας προσκαλούν να την αντικαταστήσουμε με το «συμπεριφέρεται έτσι για να με φέρει πιο κοντά του και να συνδεθεί μαζί μου».

Η ΘΕΩΡΙΑ

Η θεωρία προσκόλλησης, δηλαδή η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ένα παιδί συνδέεται αρχικά με τους γονείς του και στη συνέχεια με τους υπόλοιπους ανθρώπους στη ζωή του, έχει φέρει μία ολόκληρη ανθρωπιστική επανάσταση στον τρόπο που ερμηνεύουμε την επίδραση της συμπεριφοράς του ενός ανθρώπου σε έναν άλλο.

Η ΔΥΣΚΟΛΙΑ

Η αλλόκοτη, άτακτη κι αντιδραστική συμπεριφορά ενός παιδιού μπορεί να μοιάζει προκλητική και κλιμακούμενη κάνοντας γονείς και εκπαιδευτικούς να αναρωτιούνται:

«Τι άλλο να κάνω; Τα έχω δοκιμάσει όλα! Έχει την προσοχή που χρειάζεται. Έχω δοκιμάσει και να αγνοήσω την κακή του συμπεριφορά».

Φυσικά υπάρχουν πράγματα που χρειάζεται εν μέρει να αγνοήσουμε όπως οι ακούσιες συμπεριφορές, ωστόσο συνήθως δεν είναι αυτά που έχει καθιερωθεί να ονομάζουμε «το κάνει για να τραβήξει την προσοχή μου».

Οι ενήλικες από την πλευρά τους μη μπορώντας να καταλάβουν γιατί ένα παιδί συμπεριφέρεται με τρόπο που διακόπτει το πρόγραμμά τους από κάτι αρνητικό που κάνει το παιδί, δείχνουν άμεσα ή έμμεσα την ενόχλησή τους προς αυτό.

Για τους δάσκαλους αντίστοιχα, μία ενοχλητική συμπεριφορά στην τάξη συχνά προκαλεί σκέψεις για το ότι δεν έχουν βάλει όρια στα παιδιά ενώ παράλληλα οι γονείς νιώθουν ένοχοι που τα παιδιά τους δεν ακολουθούν τους κανόνες του σχολείου.

Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ

Ο βαθύτερος φόβος σ’ ένα μικρό παιδί, όσο κι αν φαίνεται παράξενο, είναι το να μη μείνει μόνο του. Το μικρό παιδί που χρειάζεται προσοχή δε θα πράξει όπως ο ενήλικας ή το μεγαλύτερο παιδί. Αυτό που θα κάνει είναι να διεκδικήσει με όλους τους τρόπους την ικανοποίηση των αναγκών και των θέλω του: φωνάζοντας, χτυπώντας, πέφτοντας κάτω, κάνοντας άλλοτε κρυφές ή άλλοτε φανερές εκδηλώσεις προς οποιονδήποτε μπορεί να το ανακουφίσει. Αυτό που με την άσχημη συμπεριφορά ζητά από τους γύρω του είναι να του δείξουν ότι αξίζει και ότι δεν πρόκειται να το εγκαταλείψουν.

Κι αν οι γύρω του δεν ξέρουν τι νιώθει, τι φοβάται, τι άσχημες σκέψεις το κυριεύουν, τότε θα δυσκολευτούν να του προσφέρουν την ασφάλεια που χρειάζεται. Τότε το παιδί θα τη ζητήσει με τον τρόπο που ένα μικρό παιδί ξέρει. Δοκιμάζοντας τα όρια του και ζητώντας από τους ενήλικους να του δείξουν μέχρι που μπορεί να φτάσει κάθε φορά ώστε να μην υποστεί κάποια βλάβη.