«Τι σημαίνει μπάτσος, κυρία;» | η μετάλλαξη στη φιλοσοφία της καταστολής (απόψεις)

Γράφει η Άννα Κοντολέων, συγγραφέας – μεταφράστρια:

«Κυρία, τι σημαίνει μπάτσος;» με ρώτησε χθες μια μαθήτρια. Προβληματισμένη μεταξύ του τι μπορούσα και τι έπρεπε ν’απαντήσω σ’ένα παιδί που δεν ήταν το δικό μου, αρκέστηκα μόνο να πω: «Αποκαλούμε έτσι υποτιμητικά έναν αστυνομικό τον οποίο δεν σεβόμαστε, δεν εκτιμούμε και δεν εμπιστευόμαστε».

Εξ ορισμού, ο εκπρόσωπος της τάξης και του νόμου είναι κάποιος που δεν μπορεί παρά να χαίρει εκτίμησης, σεβασμού και εμπιστοσύνης από τους πολίτες τους οποίους προστατεύει και για το καλό και την ασφάλεια των οποίων εργάζεται.

Είναι κάποιος που κυκλοφορεί ακάλυπτος ανάμεσα στους πολίτες με πρόσωπο οικείο και φιλικό, γεμάτος ενσυναίσθηση και αίσθημα ευθύνης.

Άρα, ας κάνουμε μια παραδοχή και ας συμφωνήσουμε ότι αυτοί οι μάτσο τύποι που δέρνουν για ψύλλου πήδημα και με κάθε ευκαιρία, οι ζωσμένοι όπλα και εκρηκτικά, με πρόσωπα κρυμμένα πίσω από κουκούλες και κράνη, που σπέρνουν γύρω τους τον τρόμο, δεν είναι αστυνομικοί. Ας βρούμε ένα νέο όνομα να τους δώσουμε.

Κι αν αυτό το όνομα είναι μπάτσοι, ας σταματήσουμε να ταυτίζουμε αυτή τη μετάλλαξη με το είδος το αυθεντικό.

Το πρόβλημα είναι ότι το αυθεντικό είδος το χρειαζόμαστε γιατί αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του κοινωνικού συνόλου. Το ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι η μετάλλαξη του τείνει να επικρατήσει.

Τι μπορεί να οδηγεί ένα σημερινό νέο να επιλέξει ένα επάγγελμα που είναι συνυφασμένο με τη βία και ανεπανόρθωτα στιγματισμένο;
Υλικά κίνητρα ή βαθιά πίστη στη φιλοσοφία της βίας, της καταστολής και της επιβολής του δυνατού στον αδύνατο;
Αν ισχύει το πρώτο, αξίζει να αναρωτηθεί κανείς τι τους τάζουν, τι τους δίνουν, ποια είναι τα ανταλλάγματα για να μπορούν να κοιμούνται ήσυχοι τα βράδια;

Και αν ισχύει το δεύτερο, αξίζει να αναρωτηθούμε ποιες είναι οι οικογενειακές και κοινωνικές συνθήκες μέσα στις οποίες εκκολάπτονται τέτοιες νοσηρές προσωπικότητες.

Πρόσφατα, σε μια σχολική εκδρομή που εν μέσω Covid πήρε παραδόξως την άδεια να πραγματοποιηθεί, όντας σε απόλυτη εγρήγορση και εποπτεύοντας από κοντά τους μικρούς μαθητές, φωνάζοντας και υπενθυμίζοντας κανόνες και οδηγίες, μου ήρθε μια εικόνα.

Με φαντάστηκα να στέκομαι εκεί, ντυμένη με κράνος και φουσκωτή στολή, ζωσμένη το γκλομπ και το όπλο μου λοξά πάνω στο στήθος (το πρόσωπο μου ήταν ούτως ή άλλως καλυμμένο με τη μάσκα.) Και τ’ορκίζομαι, το ένιωσα ότι αυτή και μόνο η περιβολή θα ήταν ικανή να με μεταμορφώσει. Να μου δώσει μια αίσθηση εξουσιαστικής δύναμης.

Και ένιωσα άβολα. Γιατί συνειδητοποίησα ότι κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες είναι πιθανό να μεταμορφωθούμε όλοι σε τέρατα. Η ιστορία το επιβεβαιώνει.

Η φυσική προσαρμογή ενός είδους συμβαίνει για να εξασφαλίσει την επιβίωση και την επικράτηση του. Χρειάζεται προσοχή. Σε καιρούς σκοτεινούς, καφκικούς ευδοκιμούν μεταμορφώσεις.